Trong những năm gần đây, Dạy và học tích cực đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo, thể chế hóa thông qua các văn bản hướng dẫn giáo viên các cấp áp dụng vào thực tế dạy và học trong các nhà trường phổ thông và các trường sư phạm đào tạo giáo viên. Nhiều giáo viên đã rất thành công, trở thành giáo viên giỏi trong việc đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao kết quả học tập của học sinh.
Trong đó, cuốn Dạy và học tích cực – Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học của Dự án Việt – Bỉ “Nâng cao chất lượng đào tạo bồi dưỡng giáo viên tiểu học, trung học cơ sở các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam” đã góp phần không nhỏ giúp giáo viên, cán bộ quản lí tiếp cận với các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực đang được sử dụng ở nhiều nước trên thế giới. Nhiều giáo viên coi đó như một cẩm nang trong quá trình áp dụng vào thực tế giảng dạy.
Các phương pháp và kĩ thuật dạy học như: sơ đồ tư duy, kĩ thuật khăn trải bàn, học theo họp đồng, theo dự án,... nhằm phát huy tối đa khả năng, hình thành năng lực của người học. Học sinh được học thông qua thực hành và trải nghiệm, tăng cường tính tự học, thay học “nông” bằng học “sâu”. Học sinh được học trong những giờ học thực sự có ý nghĩa thay cho thụ động lắng nghe, ghi chép, truyền thụ một chiều, mang tính áp đặt như trước đây.
Dạy và học tích cực, hương tới tăng cường sự jtham gia tích cực của học sinh, tạo điều kiện phân hóa trình độ, đáp ứng các phong cách học, phát huy khả năng tối đa của người học. Đảm bảo cho người học không những học “sâu” mà còn học “thoải mái”. Qua đó hình thành các kĩ năng hợp tác, giao tiếp, trình bày, tìm kiếm, thu thập, xử lí thông tin, giải quyêt vấn đề,... Đồng thời khuyến khích giáo viên tìm tòi, sáng tạo, linh hoạt trong áp dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học phù hợp với đối tượng học sinh và bối cảnh địa phương.
Để tiếp tục giúp giáo viên không ngừng phát triển áp dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực, chúng tôi đã kế thừa, chỉnh sửa, cập nhật một số nội dung trong cuốn tài liệu Dạy và học tích cực – Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học. Hi vọng cuốn tài liệu này sẽ tiếp tục hữu ích đối với giáo viên, cán bộ quản lí các cấp.
Tài liệu gồm bốn phần:
Phần thứ nhất: Một số vấn đề lí luận cơ bản về dạy và học tích cực
Phần thứ hai: Một số kĩ thuật, phương pháp dạy và học tích cực
Phần thứ ba: Đánh giá trong dạy và học tích cực
Phần thứ tư: Phụ lục các mẫu kế hoạch, bảng biểu công cụ đánh giá
Nội dung phần thứ nhất giới thiệu tổng quan về dạy và học tích cực, Phần thứ hai giới thiệu một số kĩ thuật, phương pháp dạy và học tích cực trong đó chú trọng đến quy trình thực hiện, Phần thứ ba giới thiệu về đánh giá năng lực của người học và đánh giá dạy học tích cực. Đây là cơ sở để giáo viên và học sinh tự đánh giá, tự điều chỉnh quá trình dạy và học theo hướng tích cực. Phần thứ tư gồm các bảng biểu liên quan đến nội dung.